Integraal management is de sleutel voor het versterken van het strategisch vermogen van gemeenten. Dit is onmisbaar voor het in goede banen leiden van de grote maatschappelijke opgaven. Hoe doen we het nu? Hoe kan het beter? Deze vragen werden op donderdag 13 oktober beantwoord tijdens het congres Integraal Risicomanagement van VNG Risicobeheer, het Risicoplatform Overheden en de Vereniging voor Bestuurskunde.
Het congres was een niet te missen evenement voor gemeentesecretarissen, wethouders Financiën, concern controllers en concernstrategen. De organisatoren wilden een steen in de vijver te gooien. Wat stelt de weerstandsparagraaf feitelijk voor? Is het oké dat we met ratiogetallen een exactheid te suggereren waar eigenlijk geen sprake van is? Gemeente hebben de taak om publieke waarde te creëren, maar in de bestaande praktijk van risicomanagement speelt publieke waarde nauwelijks een rol. Dat moet en kan beter.
Hieronder vindt u alle presentaties.
Presentatie Paul Iske
Presentatie Elke Geraerts
1) ‘Voorbij kans * effect: maatschappelijke ontwikkelingen in risicoperspectief’
Presentatie
De risicoparagraaf in gemeentelijke begrotingen is een nogal technische korte termijn gerichte tekst. Kijk je naar collegeprogramma’s dan zie je ambities voor een periode van 4 jaar op basis van politieke compromissen. Fundamenteel zoeken naar de gevolgen van maatschappelijke ontwikkelingen komt maar beperkt aan de orde. Ontwikkelingen voorspellen is met veel onzekerheid omgeven zoals we ook in 2022 zien. Hoe kan scenario denken bijdragen aan schetsen van mogelijke maatschappelijke ontwikkelingen, wegen van risico’s en de eventuele gevolgen daarvan? En wellicht nog belangrijker: welke conclusies trekken we daar uit voor de taken die het lokaal bestuur wel of niet op zich kan nemen?
 |
Johan de Kruijf is universitair docent bestuurskunde aan de Radboud Universiteit en kerndocent bij de Master Public Management opleiding van de Universiteit Twente. |
2) Stel je voor, ... gemeenten in 2040. Hoe kunnen we ons daarop voorbereiden?
Presentatie
Aanvulling op presentatie
VNG Risicobeheer heeft samen met toekomstexperts, op basis van trends, een scenario ontwikkeld over gemeenten in 2040. Het is geen voorspelling, geen droom- en geen doemwereld. Het schetst een toekomstbeeld dat relevant is voor gemeenten, zodat ze zich beter kunnen voorbereiden op de toekomst. In een workshop gaan we aan dialoogtafels bespreken hoe we de gunstige trends kunnen versnellen en de ongunstige trends kunnen afwenden om zo een betere, mooiere, gelukkigere en gezondere toekomst te creëren.
 |
Freija van Duijne is toekomstverkenner. Zij helpt organisaties om over de lange termijn na te denken om zich strategisch te kunnen voorbereiden. Haar bedrijf Future Motions verzorgt o.a. trendrapporten, scenariotrajecten, trainingen en lezingen. |
3) Het versterken van de Risicobenadering van Nijmegen
Presentatie
Clemens Rutten ontwikkelde voor de gemeente Nijmegen een notitie over het versterken van de Risicobenadering van Nijmegen. Hij bepleit een verschuiving naar risico-gestuurd werken, in plaats van een instrumentele risicobenadering. Het bepalen van het weerstandsvermogen is zo’n instrumentele exercitie. Je moet het wel doen, maar het geeft je nauwelijks handelingsopties om risico’s aan de voorkant en de achterkant van beleidsprogramma’s te beheersen.
 |
Clemens Rutten is adjunct Stadscontroller bij de gemeente Nijmegen. Hij is zijn carrière gestart bij EY (Ernst & Young) waar hij zich als accountant specialiseerde in de controle van gemeenten. Bij de gemeente Nijmegen heeft hij de afgelopen 10 jaar verschillende rollen vervuld op het snijvlak van control & audit en concernfinanciën. |
4) Integraal risicomanagement en de keten
Integraal risicomanagement is de sleutel voor het versterken van het strategisch vermogen, maar kan dit ook de toezichthoudersrollen anders inrichten. Het actieplan Agenda Toekomst van het Toezicht kijkt naar de een nieuwe wijze van toezicht. Kunnen de paragraaf weerstandsvermogen en een risicoprofiel bijdragen aan een nieuwe inrichting van het toezicht.
 |
Tom Noordermeer is concerncontroller van de gemeente Zevenaar. Hij heeft een onafhankelijke positie en adviseert de gemeentesecretaris gevraagd en ongevraagd over de kwaliteit van control in de organisatie. |
5) Publieke waarde begroten: Hoe zouden gemeenten hun geld alloceren, beheren en verantwoorden als publieke waarde het hoofddoel was?
Presentatie
De begrotingsprocessen van gemeenten worden nu voornamelijk gevormd door het verlangen de rechtmatigheid van de uitgaven te garanderen en de efficiëntie van bestedingen te maximaliseren. Maar hoe zou de gemeente haar geld alloceren, beheren en verantwoorden als het creëren van publieke waarde het hoofddoel was? Welke begrotingsregels zouden veranderen en welke zouden hetzelfde blijven? Wie gaat er dan over publiek geld en wat zijn de belangrijkste indicatoren? Op basis van de laatste inzichten in de bestuurskundige literatuur, praktijkvoorbeelden en inbreng van de deelnemers wordt een nieuw begrotingsproces ontworpen.
 |
Scott Douglas is hoofddocent publiek management aan de Universiteit Utrecht en directeur van de rekenkamer in Almere |
.